عمان به عنوان یکی از کشورهای پیشرفته و با ثبات در حاشیه خلیج فارس، فرصت‌های تجاری متنوعی را برای سرمایه‌گذاران و بازرگانان فراهم می‌کند. در این مقاله به بررسی انواع تجارت در عمان و ویژگی‌های آن خواهیم پرداخت.
آشنایی با کشور عمان
عمان با نام رسمی سلطان‌نشین عمان، کشوری پادشاهی در شبه‌جزیره عربستان است. این کشور با ایران، عربستان، امارات، یمن، خلیج فارس و دریای عمان همسایه است. مساحت عمان 309 هزار و 500 کیلومتر و جمعیت آن بیش از 5 میلیون نفر است. بزرگ‌ترین شهر و پایتخت عمان، مسقط نام دارد. روابط اقتصادی و بازرگانی بین ایران و عمان از دیرباز خوب و مناسب بوده است، به همین دلیل در این مطلب با نحوه تجارت با عمان آشنا می‌شویم.
عمان؛ کشوری با اقتصاد با ثبات
عمان با 5.5 میلیارد بشکه ذخیره نفت خام، هفتمین کشور در خاورمیانه از نظر میزان ذخایر نفت است. این کشور یک خط لوله مستقیم به بندر فحل دارد که از آن‌جا نفت خام را به کشورهای چین، ژاپن، تایلند و کره جنوبی صادر می‌کند. عمان اقتصادی با ثبات دارد و نرخ تورم در این کشور، 3.7 است.
عمان 930 هزار نفر نیروی کار دارد که در انواع صنایع و کسب‌وکارها مشغول به کار هستند. تولید ناخالص داخلی عمان بیش از 60 میلیارد دلار است. مهم‌ترین محصولات معدنی در عمان، مس، نقره، سنگ آهک . طلا هستند. از محصولات صنعتی این کشور، می‌توان از کابل، وروق فلزی، روغن نباتی و لوله نام برد؛ و مهم‌ترین محصولات کشاورزی عمان را انگور، موز، نارگیل، صیفی‌جات، انار، انبه و خرما تشکیل می‌دهند.
اقتصاد عمان بیشتر برپایه صادرات نفت خام است؛ به همین دلیل این کشور رویکردهای جدیدی برای کاهش سلطه نفت خام بر دارایی‌های اقصادی خود اتخاذ کرده است. برخی از تصمیمات مهم اقتصادی مقامات عمان برای توسعه روابط تجاری با دیگر کشورها و ایجاد فرصت‌های اقتصادی در عمان عبارتند از:
- معافیت‌های گمرکی برای واردات تجهیزات کارخانه‌ها
- معافیت‌های گمرکی برای واردات مواد اولیه کارخانه‌ها
- ارائه تسهیلات مالی به سرمایه‌گذاران خارجی از جمله وام
- ارائه بیمه اعتبارات صادراتی از طریق ضمانت‌نامه‌های صادراتی
- اعلام مالکیت صددرصدی برای سرمایه‌گذاران خارجی
- اعطای وام‌های کلان با بهره کم
بهترین شیوه حمل‌ونقل کالا بین ایران و عمان
عمان با ایران مرز آبی دارد. قرار گرفتن عمان در حاشیه خلیج فارس، دریای عمان و تنگه هرمز، اهمیت استراتژیک عمان را برای مقاصد تجاری، نظامی و دریانوردی، دو چندان کرده است. به همین دلیل بهترین شیوه حمل‌ونقل کالا بین ایران و عمان، حمل‌ونقل دریایی است. به ویژه که امکان حمل‌ونقل ریلی و جاده‌ای بین ایران و عمان عملا وجود ندارد.
فرصت‌های تجارت و بازرگانی با عمان
روابط سیاسی بین ایران و عمان از دیرباز بسیار پایدار و بدون تنش بوده است؛ همین امر موجب شده است، روابط اقتصادی بین دو کشور نیز بسیار پربار باشد. در واقع در بین کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان، بعد از امارات متحده عربی، عمان دومین کشور از نظر روابط اقتصادی با ایران است. روابط اقتصادی بین ایران و عمان در مدت یازده سال از سال 2007 میلادی تا سال 2018، سه برابر شده است.
اقلام مهم صادراتی به عمان
همسایگان جنوبی ایران از نظر تولیدات کشاورزی و صنعت چندان قوی نیستند، به همین دلیل بسیاری از کالاهای مورد نیاز کشور را از کشورهای دور و نزدیک وارد می‌کنند. به طور معمول مهم‌ترین کالاهای وارداتی این کشورها را تجهیزات، قطعات و ماشین‌آلات صنعتی تشکیل می‌دهد. آشنایی با نیازهای وارداتی کشور عمان، به بازرگانان کمک می‌کند تا بر مبنای تولید داخلی در ایران، تصمیم به انتخاب کالا و اقدام برای صادرات کنند. مهم‌ترین اقلام صادراتی به عمان عبارتند از:
- محصولات فولادی و آهن
- محصولات لبنی، گوشت و عسل
- وسایل مکانیکی و ماشین‌الات صنعتی
- لوازم الکترونیکی از جمله وسایل صوتی و تصویری و لوازم جانبی آن‌ها
- انواع سنگ‌های قیمتی و جواهرات
- سوخت‌های فسیلی، زغال سنگ، قیر، آسفالت و محصولات معدنی
- انواع شناورها؛ قایق، کشتی، لنج
- صنایع دستی
- صنایع چوبی و مبلمان
- انواع سبزیجات خوراکی و سیب زمینی
- میوه و مرکبات، آجیل، خربزه و هندوانه
- توتون و تنباکو
- محصولات دریایی ماهی، صدف و سایر آبزیان
- محصولات سرامیکی
- میلگرد
- سیمان
نحوه تجارت با عمان در حال حاضر چگونه است؟
پس از امضای اسناد همکاری بین دو کشور ایران و عمان، بستر لازم برای توسعه روابط تجاری و بازرگانی بین این دو کشور فراهم شده است و این موضوع، فرصت‌های مناسبی را در اختیار سرمایه‌گذاران و بازرگانان قرار می‌دهد. برخی از اسناد همکاری‌های تجاری و اقتصادی که در سال 1390 بین ایران، عمان، قطر، ازبکستان و ترکمنستان امضا شده است و نحوه تجارت با عمان را ساده می‌سازد، عبارتند از:
- موافقت نامه بازرگانی صادرات ایران به کشور عمان
- موافقت نامه کشتیرانی بازرگانی
- موافقتنامه تشویق و حمایت از سرمایه گذاری های صادراتی ایران
- موافقت نامه بین المللی تاسیس کریدور بین المللی ترانزیت کالا و مسافر
- موافقت نامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف و تعرفه صادرات
- موافقت نامه همکاری حمل و نقل هوایی
به دلیل آب‌وهوای نامناسب در عمان، کشاورزی در این کشور تنها در فصل زمستان امکان‌پذیر است؛ به همین دلیل، قیمت میوه، سبزیجات و صیفی‌جات در عمان در مقایسه با ایران، بسیار بالاتر است. این مساله فرصت مناسبی را برای بازرگانان ایجاد کرده است و در حال حاضر نیز، صادرات این اقلام به عمان در حال افزایش است.
تجارت با عمان را چگونه آغاز کنیم؟
بازرگانی و صادرات و واردات کالا یکی از شیوه‌های مهم درآمدزایی برای بازرگانان است. آموختن نحوه تجارت با عمان بیش از هرچیز نیازمند آشنایی با قوانین تجارت بین این دو کشور است. آشنایی با قوانین گمرکی و ترخیص کالا، شناخت شبکه‌های حمل‌ونقل و بنادر دو کشور، شناخت نیازهای وارداتی عمان و آشنایی با توانایی‌های تولید داخلی از جمله مسایلی است که برای ورود به عرصه صادرات به عمان باید نسبت به آن‌ها آگاه باشیم.
1. تجارت نفت و گاز
اقتصاد عمان به شدت به صادرات نفت و گاز وابسته است. این کشور از سال 1964 که نفت در مقادیر تجاری کشف شد، به تدریج به یک اقتصاد نفتی تبدیل شده است. صادرات نفت و گاز به عنوان اصلی‌ترین منبع درآمد کشور شناخته می‌شود و دولت عمان تلاش کرده است تا با جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و توسعه زیرساخت‌ها، این بخش را تقویت کند. عمان به عنوان یکی از تولیدکنندگان نفت در اوپک، به دنبال حفظ و افزایش تولید خود است و در عین حال به تنوع اقتصادی نیز توجه دارد .
2. تجارت کشاورزی و مواد غذایی
با توجه به اقلیم خشک عمان، کشاورزی در این کشور محدود است. اما با این حال، صادرات محصولات کشاورزی و مواد غذایی به عمان از اهمیت بالایی برخوردار است. کالاهایی مانند میوه‌ها، سبزیجات، حبوبات و محصولات غذایی از ایران به عمان صادر می‌شوند. همچنین، عمان به دلیل نیاز به تأمین مواد غذایی، به واردات محصولات کشاورزی از کشورهای دیگر نیز وابسته است. این کشور به دنبال توسعه کشاورزی پایدار و استفاده از فناوری‌های نوین در این حوزه است.
3. تجارت صنعتی
عمان به دلیل کمبود صنایع پیشرفته، نیاز به واردات کالاهای صنعتی و ماشین‌آلات دارد. کالاهایی مانند تجهیزات برقی، فولاد و مواد شیمیایی از جمله اقلامی هستند که به عمان وارد می‌شوند. همچنین، دولت عمان در تلاش است تا با ایجاد مناطق صنعتی و تشویق سرمایه‌گذاری‌های خارجی، این بخش را توسعه دهد. صنایع پتروشیمی و تولید مواد اولیه نیز از جمله حوزه‌های مهم در تجارت صنعتی عمان به شمار می‌روند .
4. تجارت خدمات
تجارت خدمات نیز در عمان در حال رشد است. خدماتی مانند مدیریت رویداد، طراحی وب و بازاریابی آنلاین، و خدمات لجستیکی از جمله فرصت‌های تجاری در این کشور به شمار می‌روند. با توجه به رشد سریع فناوری و نیاز به خدمات دیجیتال، این بخش می‌تواند به یکی از مهم‌ترین حوزه‌های تجارت در عمان تبدیل شود. همچنین، خدمات مالی و بانکی نیز در حال توسعه هستند و عمان به دنبال جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در این حوزه است .
5. تجارت الکترونیک
با پیشرفت فناوری و افزایش استفاده از اینترنت، تجارت الکترونیک در عمان نیز در حال گسترش است. راه‌اندازی فروشگاه‌های آنلاین و ارائه خدمات دیجیتال می‌تواند فرصت‌های خوبی برای کارآفرینان فراهم کند. پیش‌بینی می‌شود که این صنعت در سال‌های آینده رشد قابل توجهی داشته باشد. دولت عمان نیز با ارائه زیرساخت‌های مناسب و تسهیل قوانین، به دنبال حمایت از این بخش است.
6. مناطق آزاد تجاری
عمان دارای چندین منطقه آزاد تجاری است که به سرمایه‌گذاران خارجی اجازه می‌دهد تا بدون پرداخت مالیات به تجارت بپردازند. این مناطق شامل:
– منطقه تجاری المزیونه (AL MAZUNAH): این منطقه در سال 1999 تاسیس شده و حق مالکیت تجاری 100 درصدی به افراد خارجی می‌دهد و به مدت 30 سال از مالیات معاف است.
– منطقه تجاری صلاله (SALALAH): این منطقه در سال 2005 تاسیس شده و به طور معمول برای مواد شیمیایی و انجام فرآیند بر روی مواد استفاده می‌شود.
– منطقه تجاری صحار (SOHAR): این منطقه به صنایع پتروشیمی، فولاد و نفت و گاز اختصاص دارد و به عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق صنعتی عمان شناخته می‌شود.
7. تجارت گردشگری
با توجه به جاذبه‌های طبیعی و فرهنگی عمان، صنعت گردشگری نیز به عنوان یک بخش مهم در تجارت این کشور شناخته می‌شود. عمان به عنوان یک مقصد گردشگری جذاب، فرصت‌های زیادی برای سرمایه‌گذاری در هتل‌ها، رستوران‌ها و خدمات گردشگری فراهم می‌کند. دولت عمان با برنامه‌ریزی‌های مناسب در تلاش است تا این صنعت را توسعه دهد و به جذب گردشگران بیشتر کمک کند. جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی عمان می‌تواند به افزایش تعداد گردشگران و درآمدزایی در این بخش کمک کند.
8. تجارت بین‌المللی
عمان به عنوان یک پل تجاری بین کشورهای حاشیه خلیج فارس و دیگر کشورها عمل می‌کند. این کشور به دلیل موقعیت جغرافیایی مناسب و دسترسی به آب‌های آزاد، به یکی از مراکز مهم تجارت در منطقه تبدیل شده است. عمان با کشورهای مختلفی از جمله چین، آمریکا و هند روابط تجاری قوی دارد و به عنوان یک بازار جذاب برای صادرات و واردات کالاها شناخته می‌شود. همچنین، عمان به دنبال تقویت روابط تجاری با کشورهای آفریقایی و آسیایی است.
9. تجارت فناوری و نوآوری
با توجه به رشد سریع فناوری و نیاز به نوآوری در صنایع مختلف، عمان در حال سرمایه‌گذاری در فناوری‌های نوین و استارتاپ‌ها است. این کشور به دنبال جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و توسعه زیرساخت‌های دیجیتال است. این بخش می‌تواند به رشد اقتصادی و ایجاد فرصت‌های شغلی جدید کمک کند. همچنین، عمان به دنبال ایجاد یک اکوسیستم نوآوری است که شامل حمایت از استارتاپ‌ها و شرکت‌های فناوری باشد .
10. تجارت فرهنگی و هنری
عمان به عنوان یک کشور با تاریخ و فرهنگ غنی، فرصت‌های زیادی برای تجارت در زمینه‌های فرهنگی و هنری فراهم می‌کند. صنایع دستی، هنرهای تجسمی و موسیقی از جمله حوزه‌هایی هستند که می‌توانند به جذب گردشگران و ایجاد درآمد کمک کنند. برگزاری نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های فرهنگی می‌تواند به ترویج فرهنگ عمان و افزایش آگاهی جهانی از این کشور کمک کند.
نتیجه‌گیری
عمان با تنوع اقتصادی و فرصت‌های تجاری مختلف، یک مقصد جذاب برای سرمایه‌گذاران و بازرگانان است. از تجارت نفت و گاز گرفته تا خدمات و تجارت الکترونیک، این کشور امکانات زیادی را برای رشد و توسعه فراهم می‌کند. با توجه به تلاش‌های دولت عمان برای تنوع اقتصادی و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی، آینده تجارت در این کشور روشن به نظر می‌رسد. عمان به عنوان یک کشور با ثبات و امن، می‌تواند به عنوان یک مرکز تجاری در منطقه خلیج فارس شناخته شود و فرصت‌های زیادی را برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی فراهم کند.
